In crystal we have a pure evidence of the existence of a formative life principle
and although in spite of everything,
we cannot understand the life of crystals,
it is still a living being.
In 2019 heeft een studiegroep o.l.v. Alfons Vandeursen een jaar onderzoek gedaan naar het kristallijne van Huis Wylerberg. Door WOII zijn ontwerpen, toelichtingen en berekeningen verloren gegaan. Wat is er nog ervarenderwijs te achterhalen?
Introductie voor geïnteresseerde leken zoals u en ik.
De vraag was of de bedoelingen van Otto Bartning met Huis Wylerberg nu bijna 100 jaar geleden te achterhalen waren. Wat wilde hij middels dit huis teweeg brengen? Hij ontwierp met name sociale gebouwen, kapellen en kerken. Wat beoogde hij met deze villa voor de happy few en de bedienden, die er mochten vertoeven? Mijn vermoeden is dat Otto Bartning met deze opdracht de mogelijkheid met beide handen aannam om zijn idealen die hij in kristalbouw wilde vormgeven, te realiseren. Of mevr Schuster zijn idealen kende en daarom voor Bartning koos, blijft de vraag.
Het huis is bijzonder. De scherp uitstekende, naar voren springende, NO gevel met inspringende vensters, valt meteen op vanaf de Rijksstraatweg. Musici waarderen de muziekzaal zeer vanwege haar goede akoestiek, dankzij de bouwverhoudingen en het kristallijn gestucte plafond. De begane grond bood verder een eetkamer, zitkamer en entree met hal. Voor Otto Bartning was Raumspannung een wezenlijk begrip waar hij voortdurend mee experimenteerde in zijn gebouwen. Hij schreef er vele artikelen over die later zijn gebundeld in: Spannweite Ruimtespanning zijn we ons veelal niet bewust, toch willen we op sommige plaatsen graag zijn en zeggen we nogal eens: het voelt hier goed. Dat is dan niet alleen door – of zelfs ondanks de inrichting die als eerste opvalt, maar door de indeling en de onderlinge verhoudingen van het geheel aan kamers, ramen, gang etc. Ook de omgeving speelt mee, het huis of het gebouw in harmonie met de omgeving. Ergens thuis komen vraagt meer dan een korte kennismaking bij een bezoek. Vertoef er een poos , loop mijmerend rond, ga zitten, geniet van een concert of juist van de stilte, zie en ervaar, dwars door alle huidige inrichting heen, het gebouw. Adem het gebouw als het ware in en laat het door je heen gaan. Ga erheen op een tijdstip zondags, dat je weinig mede bezoekers verwacht.
Waarnemen
Loop vertraagd kijkend rond, nieuwsgierig naar plekken, details en ligging. Misschien ga je ook iets vermoeden van Bartning’ s intenties met dit huis.
Gewaarworden:
Haal in de hal eerst een paar keer diep adem en loop pas verder als je voelt dat je bent aangekomen. Tel a.h.w. in alle bewegingen tot tien voor je een volgende beweging doet zodat je bewogen raakt en vergeet het tellen als je het niet meer nodig hebt om uit de hectiek te geraken of als je voelt: hier wil ik even zijn.
Artes Sophiae vermoedens bij hun onderzoek werden bevestigd.
Vragen en reacties zijn van harte welkom, ze worden doorgespeeld aan Alfons Vandeursen.