Iedere informatie en opdracht graag pas lezen nadat jullie de bijbehorende foto goed hebben bestudeerd !
Kunstroof
Tijdens WOII hebben de nazi’s ruim anderhalf miljoen kunstwerken geroofd. Meer dan 100.000 topstukken zijn nog zoek. Het bemachtigen van kunst was gemakkelijk; de eigenaren die op transport waren, kwamen bijna nooit terug. Hun huizen werden leeggeroofd. Oorlog voeren kost veel geld en werd onder andere bekostigd met kunstvoorwerpen. Deze behouden altijd hun waarde. Tijdens de oorlog is er vaak beslag gelegd op kunstvoorwerpen. Na de oorlog is er veel kunst verkocht, onder andere aan musea. Er hangt stellig nog veel kunst aan de muur bij nazaten van Duitse officieren. www. De dokwerker.nl
ACTIE
Waardevol – waardenvrij – waardeloos
Vertel elkaar wanneer je iets verloren hebt dat voor jou waardevol/dierbaar was? Bedenk na ieders herinnering hoeveel geld jouw objecten in de oorlog zouden kunnen opbrengen. Ieder stelt voor zichzelf een waarde vast en gaat bieden op waardevolle voorwerpen van anderen.
Marlene Dietrich
Hitler gebood en verbood kunstenaars; zodoende probeerde hij grip te houden op het volk. Marlene emigreerde als Berlijnse voor de oorlog naar de Verenigde Staten en werd door Hitler verzocht terug te keren. Ze weigerde echter uit afschuw voor alles waar Hitler voor stond. Wel trad ze op in Europa voor de geallieerde soldaten aan het front. Wikipedia
GEDACHTE EXPERIMENT
Verbod
Hieronder zien jullie een lijst met 20 soorten kunst. Stel je voor, jullie zijn de adviseurs van een nieuwe dictator. Welke van onderstaande kunstvormen zouden jullie verbieden?
Stilleven, portretkunst, abstract, performance, teksttheater, improvisatie, rap, symfonie, opera, musical, ballet, moderne dans, boeken, poëzie, biografie, historische roman, stripboek, cartoon, documentaire, videoclip.
Pak allemaal pen en papier, schrijf links ‘legaal’ (toegestaan) en rechts ‘illegaal’ (verboden). Ga in gesprek en kom tot een gezamenlijke lijst.
Wie verkoopt haar/zijn dierbare spullen?
Tatjana Barbakoff
Ze was een zeer gewaardeerd expressionistisch danseres, werd niet geaccepteerd door de Kulturkammer. Ze ontvluchtte Berlijn, zwierf door Frankrijk, haar man ontraadde haar verder te trekken. Toch ging ze en werd gearresteerd, weggevoerd. Ze kwam om in Auschwitz. Wikipedia
In Huis Wylerberg hing een portret van haar, geschilderd door Christian Rohlfs. Alle schilderijen zijn er verdwenen met de bevrijding. Geroofd of vernietigd? We weten het niet.
DILEMMA
Op de vlucht
Stel je voor jullie zijn klasgenoten van een politiek vluchtelinge, ze woont samen met ouders en broertje in een AZC, is uitgeprocedeerd. Ze vraagt advies: Bij haar ouders blijven en naar school blijven gaan of gaan zwerven en onderduiken.
Een speelt de politiek vluchtelinge en vertelt haar kasgenoten van haar plan.
De anderen nemen een van onderstaande startzinnen en gaan met haar in gesprek.
1. Blijf gewoon op school we gaan actie voeren
2. Als je gaat, neem dan ook je jonge broertje mee
3. Op straat is het niet veilig, waar vind je onderdak? Hoe kom je aan eten, drinken, kleding?
4. Wat ga je hele dag doen als je niet naar school gaat?
5. Natuurlijk laat je je ouders niet in de steek.
Kunst in de kamer
In 1941 moeten artiesten lid worden van de Kultuurkamer. De nazi’s houden iedereen in de gaten, zo voorkomen ze verspreiding van kritische en moderne kunst. Joden konden geen lid worden van de Kulturkammer.
Sommige mensen stelden hun huis open voor deze verboden kunst. In Huis Wylerberg werden kunstwerken gekocht om de “verboden artiesten” te steunen.
Op de foto zie je Else Kraus, partner van Alice Schuster piano spelen. Zij was vertolkster van Schönberg, die gevucht was naar Amerika.
BESLUIT
Een groepsbesluit
Stel je voor jullie zijn een artiestencollectief in oorlogssituatie, met verschillende achtergronden (geloof, nationaliteit en geslacht) en kunstdisciplines. Jullie groep bestaat uit:
Een artistiek leider, die wil maken wat er toe doet, ongeacht regels of wetten.
Een woordvoerder wil pas beslissen als iedereen het er mee eens is.
Een performer wil aan zoveel mogelijk mensen laten zien wat hij/zij kan.
Een muzikant stelt: zonder orde maak je niets.
Een ontwerper wil mensen een spiegel voorhouden.
Een acteur heeft elke cent nodig om voor zijn gezin te kunnen zorgen.
A. Verdeel de rollen.
B. Bedenk nu als groep 3 argumenten waarom jullie je juist wel of niet zouden inschrijven bij de Kultuurkamer. Ieder spreekt vanuit diens rol motieven.
C. Maak als groep een keuze, wat doen jullie?
Boekverbranding
Heinrich Heine (1820) sprak: “wo man Bücher verbrennt, verbrennt man auch am Ende Menschen” “waar men boeken verbrandt, zal men uiteindelijk ook mensen verbranden”.
Helaas kreeg de uitspraak profetische waarde. Op 10 mei 1933 werden in Berlijn boeken verbrand. Zeven jaar later werden de eerste zwak begaafden, psychiatrische patiënten, Joden, kunstenaars, zigeuners, homo’s, communisten vergast. Dit ging jarenlang door. Wikipedia
ACTUALITEIT
Strategisch handelen
Stel je voor de nieuwe regering wil bepaalde kunstwerken waaronder de Nachtwacht verbranden. Jullie willen dit voorkomen. Je weet dat je als je direct tegen de regering in gaat, je dat duur komt te staan. Probeer als groep een andere bestemming/ truc te bedenken voor deze kunstwerken waar jullie zowel de regering tevreden mee stellen als ook de kunstwerken redden. Over vijf minuten presenteren jullie je ideeën aan de klas. Je vertelt hen dat zij strategen en ambtenaren zijn, die de regering adviseren. Zij moeten kiezen voor een idee/strategie.